Tehlikelerin Tanımlanması ve Risk Analizi Yaklaşımı

İşyerinizde birçok farklı süreç işlemekte ve çalışanlarınız bu süreçlerde görevlerini sürdürmektedir. Bir sürecin iş güvenliği riskini değerlendirirken o süreçte yer alan tehlike kaynaklarının belirlenmesi gerekmektedir.

Tehlike kaynakları, aşağıda şemada gösterilmiştir. İş güvenliği ekibiniz, işyerinizdeki risklerin hangi tehlikelerden kaynaklandığını belirlemeleri gerekmektedir.


Örn. XYZ A.Ş Şirketinin alt işyerlerinden olan Fabrika İşyerinin Üretim Birimine bağlı İmalat Hattı-1 biriminde iş güvenliği ekibiniz aşağıdaki tehlike kaynaklarını tespit etmiş olsun,


Yukarıdaki şemaya göre İmalat Hattı-1 de kullanılan Taşlama Makinası ve bu hatta bir gürültü tespit edildiğini görüyoruz. İş güvenliği ekibi, tespit edilen bu tehlike kaynaklarından ne tür riskler ortaya çıkabilir bunları listelemelidir.

İşte burada iş güvenliği ekibi hangi girdilerden yararlanacak bunlara karar vermesi gerekmektedir. Aşağıdaki akış diyagramı ISO 31000 standardına uygun olarak Risk Değerlendirme Kavramsal Şeması size bu konuda yardımcı olacaktır.

Risksoft ^İSG Risk Değerlendirmesi Kavramsal Şeması

• Kontrol Listeleri

Kontrol Listeleri bir veya birden fazla tehlike kaynaklarına bağlı riskleri ortaya çıkarmak için hızlı ve etkili bir yöntem olarak düşünmeliyiz. Kontrol listeleri, riske bağlı her türlü detayı ortaya çıkardığından iş güvenliği ekibinin hata ve yanılma payını en aza indirecektir.
İş güvenliği ekibi, kontrol listelerini risk analizine başlamadan önce çeşitli kaynaklardan elde edilecek bilgilerin değerlendirerek oluşturabilir ve güncelleyebilir. Böylece birden fazla iş güvenliği ekibinin tek bir referans liste üzerinden risk analizi yapma imkanına kavuşurlar.

• Denetimler

Risk değerlendirmesinin diğer önemli girdilerinden biri denetimlerdir. İster kamu denetçileri olsun, ister müşteri veya 3.üncü parti denetimleri olsun, bu denetim sonuçlarından ortaya çıkan risklerin değerlendirmesi ve analizi yapılabilir. Bunun için ilgili riske bağlı Kontrol Listesini açmanız ve istenen denetim sonucunu güncellemeniz yeterli olacaktır. İlgili riski temsil eden kontrol listesindeki sorunun açıklamasına bu bir denetim uygunsuzluğudur diye detaylı bir açıklama girebilirsiniz.

• Şikayetler

İş güvenliği ile ilgili kurum içi veya kurum dışından şikayetler gelebilir. Yine denetim sonuçlarında da olduğu gibi şikayet yoluyla gelen riskin bulunduğu Kontrol Listesini açmanız ve istenen şikayet konusu riski girmeniz yeterli olacaktır. İlgili riski temsil eden kontrol listesindeki sorunun açıklamasına bu gelen şikayete bağlı uygunsuzluktur diye detaylı bir açıklama girebilirsiniz.

• Gözlemler

İş güvenliği ekipleri işyeri sahasında birçok gözlem gerçekleştirirler ve elde ettikleri bulguları da ilgili mevzuat veya işyerinin yazılı prosedürüne uygun bir şekilde rapor ederler. İşte bu süreçte elde edilen önemli riskler kontrol listelerine eklenebilir ve elde edilen risk bulgusu düzenli olarak izlenmesi sağlanabilir. Ayrıca iş güvenliği ekibi dışındaki yönetici, çalışan ve ilgili bireylerde işyerinde tespit ettikleri önemli risk bulguları da bu süreç çerçevesinde değerlendirilebilir.

• Düzeltici Faaliyet İstekleri (DFİ)

Düzeltici faaliyetler, bir işyerinde planlı ve sistematik olarak bir yönetim sistemi uygulanıyor ise bu tür sistemin en önemli uygulamasıdır. Bir işgüvenliği riskini tespit eden kim olursa olsun, bu riskin boyutu işyerine ciddi anlamda problem yaratacaksa böyle durumlarda Düzeltici Faaliyet uygulaması kullanılır.
Burada en önemli husus, DFİ başlatan ekip ile sonuçlandıran ekip ayrı tutulmuştur. Riskin iyileştirilmesi ve/veya bir uygunsuzluğun giderilmesi için iş güvenliği ekibi veya işyeri yetkilileri DFİ başlatır. Uygunsuzluğun giderilmesi ve sonuçlandırılması ile ilgili ekip görevlendirerek yapılacak işlerin planlanması sağlanır. DFİ’yi uygulamakla sorumlu ekip kendi üzerlerine düşen işleri gerçekleştirdikten sonra DFİ’yi başlatan kişi gerekli doğrulamaları ve geçerli kılmaları yapar ve DFİ’yi kapatır veya açık pozisyonda bırakarak sürecin takip edilmesine karar verir.
DFİ bir risk değerlendirmesi aşamasında başlatılabileceği gibi normal koşullar altında da başlatılabilir. DFİ’lerin en önemli katkısı iş güvenliği sistemi içerisinde var olan problemler veya iyileştirme fırsatları için alınan aksiyonların planlanması ve sonuçlanmasını sağlar.